Maatschappelijke (her)structurering door en van de komende energietransitie
Over hoe het anders moet. Weinig mensen staan er echt bij stil, maar we staan aan het begin van een kolossale transformatie van het energielandschap in ons land en bij uitbreiding Europa en de rest van de wereld. We evolueren, voor een heel stuk momenteel puur op basis van marktfactoren en een organisch groeiende maatschappelijke paradigma shift, peilsnel richting een gedistribueerd energiesysteem, achter ons latend de grote energiecentrales ( nucleair, kolen, ... ) van weleer en omarmend de nieuwe kleinschaligere, doch flexibelere en kostenefficiëntere hernieuwbare energieproductiemethodes zoals daar zijn: zon-en windenergie. Niet alleen veranderen de energieproductiemethodes in een snel tempo, tevens moeten de klassieke businessmodellen eraan geloven, en bij uitbreiding de "evidenties" die menig machtsstructuren nuja ... evident vonden.
In het nieuwe gedistribueerde energielandschap, dat voor een heel stuk zelfregulerend zal zijn door het inzetten van moderne communicatie-en verificatietechnologie zoals blockchain, en in zijn kern uitermate democratisch en bottom-up is, is immers weinig plaats meer voor de middelmen-cultuur met als extensie het postengraaispel der moderne (lokale) politiek.
U weet wel ... intercommunales en politiek vinden elkaar heel goed ... ten koste uiteraard van de belastingbetaler, die nu gelukkig wakker lijkt te schieten en de evidenties van weleer helemaal niet (meer) evident vindt.
Gedistribueerde hernieuwbare energie zou grotendeels “in handen moeten zijn” van de eindgebruiker, zowel naar productie als naar controle van de distributie en transport van die energie. Dat laatste lijkt immers mogelijk via “slimme energie”, data-toepassingen die productie en verbruik à la minute op elkaar afstemmen en alzo zichzelf organisch balanceren, nagenoeg zonder inzet van de middlemen.
Die middlemen zullen voor een stuk nog noodzakelijk zijn, vooral in het beheer van het historische distributie-en transportsysteem, maar kan in zijn huidige omvang naar de toekomst toe niet meer verdedigd worden.
De middlemen moeten dus op dieet.
De productie van de hernieuwbare energie kan naar investering toe, en mits voldoende inzet van lokale wakkere burgers, zeker in handen komen van die lokale burger, althans toch voor een groot stuk.
Voordeel: de euro's die met wind en zon worden verdiend, blijven lokaal aanwezig en stromen niet weg richting Frankrijk of Nederland, of naar de spreekwoordelijke 1 %, of naar een vette overheidsstructuur die door zijn omvang, zijn eigen omvang niet meer kan vatten.
Het beheer van dit alles is een ander paar mouwen, maar dalende prijzen voor batterijopslag, energiemanagementsystemen, verfijning en introductie van blockchain technologie in de energiesector, lijken alles veel makkelijker te maken dan ooit voorspeld.
Wat wordt dan het nieuwe intermediair, indien de oude middlemen op termijn zichzelf uit de markt zullen zetten ?
Dat lijkt alvast het coöperatief model, maar dan wel gestoeld in de realiteit van vandaag, doordrongen met voldoende nuchterheid en zakelijke ratio, maar als backbone wel het peer 2 peer gegeven, uitermate democratisch en niet-extractief business-model, waarbij het vet van de soep er niet meer wordt afgeschraapt.
Wat wel dikwijls gebeurt in het huidige coöperatieve niche klimaat annex pseudo-coöperatieve wereldje van "burgerparticipatie" als manier om de goodwill af te kopen.
Lukt dat met het huidige denken en handelen binnen het coöperatief wereldje ?
Dat hangt ervan af met welke bril je ernaar kijkt.
Vanuit het coöperatief ecosysteem zijn de problemen immers minder duidelijk. Vanuit het perspectief van een buitenstaander ( en de groep buitenstaanders is massaal veel groter, coöperatieve energie is immers een randverschijnsel, een niche in heel het energie-verhaal ) is er immers niet veel om zich zorgen om te maken, omdat energie nu eenmaal voor de meeste mensen iets ver van mijn bed is, behalve de factuur en allerlei manieren om die naar beneden te krijgen.
Op meso-schaal is de doorsnee burger daar niet mee bezig, en dat is een zonde, omdat op die manier heel wat mogelijkheden worden weggeven aan partijen die wel het groter plaatje zien.
Een beeld van een parasiet en gastheer komt daarbij op, waarbij de gastheer door gebrek aan inzicht, de parasiet niet herkent, maar laat begaan omdat hij niet weet dat hij in zijn pels hangt.
We staan dus voor de uitdaging om het coöperatief wereldje te ver-efficiënten en mainstream te maken, zodat ze de nieuwe middlemen zonder middlemen kan worden.
Dat kan alleen maar door:
Schaalgrootte.
Efficiënte inzet van middelen.
Ontwikkelen van een soliede business, zonder de lifeline van de overheid erop.
Het introduceren van een ondernemers mentaliteit ( of beter: daaruit startend ) ipv het cultiveren van de theekransjes mentaliteit. Er is immers risico verbonden aan ondernemen, waarvan je niet kan verwachten dat de overheid dat moet afdekken.
En vooral het belerende achter zich te laten, en nog meer het politiek correct denken en handelen, wat immers alleen maar de huidige status quo handhaaft, overboord te gooien.
Of men dat nu wil inzien of niet.
Via PrometheusCoop trachten we alvast, zij het in deze fase nog op bescheiden wijze, enig verandering teweeg te brengen.
Altijd welkom aan kritisch denkende burgers die niet (meer) met hun voeten willen laten spelen en samen constructief de verandering willen inzetten.
To be continued.
Geert Vermijlen.